پارک های علم و فناوری در جهان
پارک های علم و فناوری (science & Technology Park) از دهه شصت میلادی در دنیا گسترش یافت. پارکهای علم و فناوری به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی موثر در امر توسعه فناوری و به تبع آن، توسعه اقتصاد دانش مدار و اشتغالزایی تخصصی، مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان واقع شده است. پارکهای علم و فناوری، محیطهای مناسب برای استقرار و حضور حرفهای شرکتهای فناوری کوچک و متوسط، واحدهای تحقیق و توسعه، صنایع و موسسات پژوهشی است که در تعامل سازنده با یکدیگر و دانشگاهها به فعالیتهای فناوری اشتغال دارند. هدف نهایی این همنشینی، ایجاد چشمههای فناوری و تسهیل فرایند جذب، ارتقا و انتشار آن است، به نحوی که تمامی و یا بخشهای عمدهای از فعالیتهای منتهی به محصولات فناوری در این پارکها به صورت حرفهای قابل انجام باشد. اهم این فعالیتها شامل بازار سنجی، ایده پردازی، پژوهش علمی، طراحی مهندسی، نمونه سازی، طراحی صنعتی، استاندارسازی، تدوین دانش فنی، ثبت مالکیت فکری، فروش و عملیات مستشاری بعدی برای تحقق محصولات فناوری در عرصه تولید صنعتی و همچنین عرضه سایر خدمات تخصصی میباشد. همکاریهای بین المللی برای استفاده از تجارب جهانی و همچنین حضور موثر در بازارهای فناوری جهان از اهداف راهبردی پارکهای علم و فناوری است.
پارک های علم و فناوری در ایران
در ایران ایجاد اولین شهرک علمی و تحقیقاتی مربوط به سال ۱۳۷۱ است که پیشنهاد تهیه گزارش بررسی مقدماتی آن را شرکت سهامی ذوب آهن مطرح کرد و پیگیری کلیت کار به معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان واگذار شد و در همین سال نیز موضوع توسط شورای پژوهش های علمی کشور تصویب شد.
در سال ۱۳۷۲ با تشکیل هیات امنا، عملیات اجرایی شهرک شروع و در سال ۱۳۷۵، اساسنامه آن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد. در سال ۱۳۷۸، عملیات اجرایی ساخت مرکز رشد انجام و در سال ۱۳۷۹ مرکز رشد غدیر با استقرار ۱۷ واحد فناوری و تحقیقاتی راه اندازی شد.
در همین سال، مطالعات مکان یابی پارک فناوری پردیس نیز انجام و در سال ۱۳۸۰ نقطه ای در شهر پردیس برای احداث پارکی وابسته به نهاد ریاست جمهوری انتخاب شد.
پارک های علم و فناوری استان های آذربایجان شرقی، سمنان، خراسان، فارس، گیلان، مرکزی و یزد نیز در سال ۱۳۸۱ با انحلال سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی استان ها و تبدیل آن به پارک ایجاد شدند.
پارک علم و فناوری شهید بهشتی
آیین نامه تاسیس و راه اندازی پارک های علم و فناوری در سال ۱۳۸۱ در شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید که در آن مقررات مربوط به تاسیس و اداره پارک ها تشریح شده است.
آیین نامه ارزیابی و نظارت بر فعالیت های پارک های علم و فناوری ( ۱۳۸۸) نیز به استناد بند ۶ ماده ( ۸ ) آیین نامه تأسیس و راه اندازی پارک های علم و فناوری و به منظور ارزیابی فعالیت ها و نظارت بر حسن اجرای امور آنان به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید که این آیین نامه جزئیات و معیارهای مربوط به ارزیابی عملکرد پارک های علمی و فناوری را پوشش می دهد.
دانشگاه شهید بهشتی از طریق شورای گسترش آموزش عالی مورخ ۰۷/۱۱/۸۶ با صدور مجوز قطعی مرکز رشد واحدهای فناور فعالیت خود را در این خصوص آغاز و در تاریخ ۲۹/۰۳/۹۵ مجوز تاسیس پارک علم و فناوری را دریافت نمود.
محلی برای رشد و توسعه ایده های نوین
پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی که مجوز تاسیس خود را در ۲۹ خردادماه ۱۳۹۵ از شورای گسترش آموزش عالی دریافت کرده است، هم اکنون دارای ۱۰۰ واحد فناور، ۳۰ شرکت دانش بنیان است که تعداد ۲۵ واحد فناور و شرکت دانش بنیان در این مجموعه توسط اعضاء هیات علمی این دانشگاه راه اندازی شده است.
فاز نخست برج نوآوری پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی در بهمن ماه 1402 افتتاح شد.